Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên kiến nghị nhiều giải pháp để Đồng Tháp tăng trưởng hai con số

Sáng ngày 11/12, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã tháp tùng Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp về tình hình phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn. Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã báo cáo Tổng Bí thư Tô Lâm các kiến nghị để góp phần giúp Đồng Tháp phát triển và tăng tốc phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao báo cáo của tỉnh Đồng Tháp về tiềm năng, lợi thế, dư địa phát triển của tỉnh với thành tựu nổi bật về kinh tế-xã hội của tỉnh trong những năm qua. Đồng thời, cũng thống nhất nhận định về những khó khăn, hạn chế, nút thắt căn bản nhất của địa phương nhất là vấn đề giao thông kết nối, kết nối địa chất và thống nhất mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương trong thời gian tới.

Để phát huy tiềm năng của địa phương và giúp tỉnh Đồng Tháp tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã kiến nghị một số nội dung:

Thứ nhất, tập trung nghiên cứu và điều chỉnh quy hoạch tỉnh cho phù hợp với tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch ngành, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất của tỉnh để có thể sẵn sàng tiếp nhận những dự án trọng điểm của vùng, của ngành trong thời gian tới. Đồng thời xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm chủ lực của địa phương dựa trên tiềm năng, thế mạnh, dựa trên nhu cầu, xu hướng của thị trường trong nước, quốc tế, để tiến hành rà soát và điều chỉnh lại quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi, áp dụng công nghệ trong vùng sản xuất, chế biến và tiêu thụ để có thể chiếm lĩnh được thị trường trong nước và thị trường thế giới, nhất là các nước trong khu vực.

Thứ hai, đề nghị chú trọng xây dựng, củng cố và quảng bá thương hiệu sản phẩm, nhất là những sản phẩm chủ lực của địa phương ở cả thị trường trong nước và quốc tế. Phối hợp với các Thương vụ Việt Nam để khai thác thị trường các nước mà Việt Nam là thành viên trong các Hiệp định thương mại tự do, nhất là thị trường Trung Quốc, Đông Bắc Á, Tây Á, Trung Đông. Đây là những thị trường còn nhiều tiềm năng đối với các sản phẩm nông thủy sản, nhất là những sản phẩm vào thị trường Halal. Có thể nói, khối lượng sản phẩm của Đồng Tháp cùng với các tỉnh trong Vùng đồng bằng sông Cửu Long không thấm tháp gì với thị trường 2,33 tỷ người tiêu dùng. Đây là một hướng rất quan trọng.

Thứ ba, kiến nghị địa phương có tiềm năng về du lịch đa dạng, vì vậy, Đồng Tháp cần quy hoạch đầu tư và thu hút đầu tư. Từ các gợi ý lúc đầu của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ trưởng cho rằng cần thu hút đầu tư của các nhà đầu tư ngoài nhà nước, kể cả là ngoài nước trong lĩnh vực du lịch, gắn du lịch với thương mại, gắn du lịch thương mại với hình thức xuất khẩu tại chỗ, thông qua việc trao đổi, mua bán các sản phẩm, sản phẩm chủ lực của địa phương và tất cả các địa phương trong vùng. Ở đâu có du lịch ở đó có những hình thức thương mại, gắn với thương mại và tiêu thụ những thành phẩm chủ lực của địa phương và các địa phương trong vùng. Đây là hình thức quảng bá thương hiệu rất tốt và xuất khẩu rất tốt.

Thứ 4, nút thắt hiện tại của Đồng Tháp là hạ tầng giao thông chưa thuận lợi, năng lực vận tải thấp. Tuy nhiên, Đồng Tháp lại là địa phương có đường biên giới đất liền gần 50 cây số với năm cửa khẩu phụ và hai cửa khẩu chính với Campuchia. Theo dự kiến, trong thời gian tới sẽ triển khai một số tuyến giao thông và loại hình giao thông. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị cần chú trọng quy hoạch đầu tư và thu hút đầu tư mạng lưới hạ tầng logistic, nhất là các bãi tập kết, các kho bảo quản để giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm, tăng cạnh tranh của doanh nghiệp cũng như là sản phẩm.

Thứ năm, với điều kiện hoàn cảnh cụ thể của tỉnh, Bộ Công Thương kiến nghị Đồng Tháp cần phát triển các ngành công nghiệp phát thải thấp, ngành chế biến, các sản phẩm chủ lực và công nghiệp phụ trợ ngành này. Đồng thời quan tâm khai thác loại hình thương mại điện tử đang phát triển rất mạnh ở nước ta, để giải quyết tốt đầu ra các cơ sở của địa phương. Địa phương có 7 cửa khẩu trong đó 2 cửa khẩu chính mới mở và có biên giới đất liền như thế này thì chúng ta có thể phát triển thương mại điện tử, không chỉ khai thác thị trường Campuchia mà còn có thể khai thác thị trường Thái Lan và các nước trong khu vực.

Ngoài ra, Đồng Tháp cũng là địa phương có tiềm năng về năng lượng tái tạo, nhất là điện gió trên bờ, điện mặt trời nổi, điện mặt trời áp mái. Vì vậy, cần chú ý những tiềm năng này vừa tăng dư địa phát triển cho địa phương và vừa có thể thu hút những đầu tư lĩnh vực mới, công nghệ sạch, đặc biệt là hình thành các trung tâm, cơ sở dữ liệu vùng phục vụ cho kinh tế xã hội của địa phương và các địa phương trong vùng.

Về kiến nghị, đề xuất của tỉnh thì có 2 nội dung có liên quan đến ngành. Thứ nhất là thành lập khu kinh tế chuyên biệt quy mô từ 5.000 hecta trở lên, thuộc khu kinh tế cửa khẩu của tỉnh Đồng Tháp. Với góc độ quản lý của Bộ Công Thương, Bộ trưởng cho biết: Theo Điều 2 của Nghị định 35 về quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp thì khu kinh tế chuyên biệt được lập ở những vùng kinh tế trọng điểm, hành lang phát triển khu động lực phát triển hoặc là khu vực có vai trò tương tự được xác định trong quy hoạch vùng. Trong khi khu kinh tế cửa khẩu Đồng Tháp đã được lập từ năm 2008 và tiếp tục được xác định trong quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn 2050.

Thứ hai, về Hiệp định thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia mới được ký tháng 11/2022 và có hiệu lực từ 20/7/2023, cho phép chúng ta đầu tư khai thác thế mạnh kinh tế cửa khẩu của hai nước. Điều này cũng rất phù hợp với Kết luận số 10 ngày 8/7/2021 của Bộ Chính trị về tăng cường tiềm lực của phòng an ninh, kết hợp phát triển kinh tế-xã hội trên tuyến chiến lược Tây Nam của tổ quốc. Qua nghiên cứu khảo sát và với chức năng của Bộ Công Thương, nhất là qua nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách Công Thương, Cục Xuất nhập khẩu và Cục Công thương địa phương cho thấy, có rất nhiều tiềm năng và dư địa phát triển kinh tế thương mại giữa hai nước và nước bạn Thái Lan.

Vì vậy, Bộ Công Thương đánh giá cao đề xuất này. Ở góc độ ngành, Bộ sẽ giao cho Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương cùng với Cục xuất nhập khẩu phối hợp với địa phương, các bộ, ngành sớm hoàn thiện đề án để trình Chính phủ trong thời gian tới.

Về hướng đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết thống nhất rất cao chủ trương không nên trông chờ đầu tư Nhà nước, mà cần có chính sách thông thoáng của chính địa phương. Ví dụ, chúng ta đầu tư về hạ tầng kết nối, về hạ tầng kỹ thuật đến trường hợp nào của khu vực kinh tế này và những cơ chế chính sách hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực hay một số hỗ trợ khác để cho nhà đầu tư có thể đến đây đầu tư, việc này Bộ sẽ cùng tỉnh để kiến nghị. Ít nhất Chính phủ cũng có vốn mồi, có hỗ trợ để địa phương có thể thực hiện được những việc là tối thiểu để thu hút đầu tư như ở trên.

Kiến nghị thứ hai là sớm triển khai trung tâm đầu mối nông sản, thủy sản nước ngọt vùng Đồng Tháp Mười tại Đồng Tháp và kết nối với Trung tâm liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ. Đây là nhiệm vụ chính của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhưng cũng liên quan đến trách nhiệm của Bộ Công Thương. Đây cũng là khẳng định của Thủ tướng Chính phủ trong chuyến thăm, làm việc với Đồng Tháp tháng 8 năm ngoái và đã được thể hiện trong Quy hoạch vùng Tây Nam Bộ thời kỳ 2021-2030 nhằm phát huy tối đa các tiềm năng, thế mạnh của Đồng Tháp và các địa phương trong vùng.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, để làm được điều này thì ngoài chủ trương quy hoạch đã được duyệt cũng cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Song hỗ trợ chỉ là vốn mồi và hỗ trợ những hạ tầng cơ bản, chứ còn chú trọng vẫn phải là bằng cơ chế hấp dẫn và khả thi để thu hút các nhà đầu tư tập trung phát triển vào các loại hình logistic, phát triển thị trường trong nước và phát triển các hoạt động xuất nhập khẩu. Bộ Công Thương sẽ phối hợp chặt chẽ với Đồng Tháp, các bộ, ngành liên quan để triển khai thực hiện sau khi có cơ chế, chính sách rõ ràng của Trung ương, Chính phủ.