Nguyên nhân gây phân ướt, tiêu chảy ở gia cầm

Thời gian vận chuyển thức ăn trong ruột bình thường của gia cầm thương phẩm khá nhanh, chỉ khoảng 4-8 giờ, do đó các tình huống nghiêm trọng có thể phát sinh rất nhanh. Hơn nữa, chất độn chuồng ướt có liên quan đến nhiều mối lo ngại bao gồm các vấn đề về phúc lợi động vật như viêm da tiếp xúc hoặc bàn chân và giảm chất lượng không khí do nồng độ amoniac tăng.

Chất độn chuồng ướt cũng có thể gây lo ngại về an toàn thực phẩm vì nó tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.

Tiêu chảy thường có thể là một vấn đề phức tạp vì nó có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, bao gồm cả tác nhân không gây bệnh và tác nhân gây bệnh. Việc thẩm định thay mặt cho nhà sản xuất là cần thiết để xác định nguyên nhân cơ bản của sự xáo trộn và thực hiện các hành động khắc phục càng sớm càng tốt để khôi phục sức khỏe đường ruột tối ưu.

Nguyên nhân quản lý

Uống quá nhiều nước có mối tương quan trực tiếp với tỷ lệ phân ướt. Nhiệt độ và độ ẩm cao trong nhà có thể dẫn đến stress nhiệt ở gia cầm và khiến chúng uống nhiều hơn và ăn ít hơn trong nỗ lực điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Hơn nữa, stress nhiệt đã được chứng minh là làm suy giảm tính toàn vẹn của ruột và dẫn đến ruột bị rò rỉ và viêm. Tính toàn vẹn của ruột bị tổn hại sẽ làm giảm sự hấp thụ nước ròng từ đường ruột, do đó dẫn đến bài tiết ra nước; mặt khác, chất dinh dưỡng dư thừa sẽ làm tăng lượng nước thải ra từ thận.

Nguyên nhân dinh dưỡng

Hấp thụ nhiều khoáng chất kali, magiê, natri, sunfat hoặc clorua qua thức ăn hoặc nước có thể làm tăng lượng nước tiêu thụ khi gia cầm cố gắng duy trì sự cân bằng điện giải của chúng, do đó dẫn đến phân ướt. Mức độ muối trong thức ăn nên được đánh giá để đảm bảo rằng không xảy ra lỗi pha trộn và nồng độ khoáng chất trong nước phải được kiểm tra thường xuyên. Chất béo kém chất lượng hoặc ôi thiu cũng có thể dẫn đến tiêu chảy. Ngoài ra, một số thành phần thức ăn nhất định, đặc biệt là những thành phần chứa nhiều Non-Starch Polysaccharides (NSP) chẳng hạn như lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen, thường liên quan đến tỷ lệ bài tiết ướt hơn và nhớt hơn do các thành phần này giữ nước và ngăn nước tái hấp thu. Đối với các chế độ ăn có nhiều thành phần thức ăn này, thông thường người ta sử dụng các chế phẩm enzyme phân hủy NSP có bán trên thị trường.

Độc tố nấm mốc

Thức ăn chăn nuôi hoặc nguyên liệu thức ăn chăn nuôi bị mốc cũng có thể là một nguồn độc tố nấm mốc. Mycotoxin – chất chuyển hóa độc hại của nấm được tạo ra bởi các loại nấm mốc phổ biến được tìm thấy trong nhiều thành phần của khẩu phần ăn gia cầm – có thể trực tiếp làm giảm tính toàn vẹn của ruột, do đó dẫn đến giảm hấp thu và tiêu hóa các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn và tăng tính thấm của hàng rào ruột, do đó có thể dẫn đến chất độn chuồng ẩm ướt. Hơn nữa, một số độc tố nấm mốc, như ochratoxin, có thể gây hại cho thận và dẫn đến tăng bài niệu.

Nguyên nhân MẦM bệnh

Bệnh cầu trùng, do ký sinh trùng đơn bào thuộc chi Eimeria gây ra, là bệnh thường gặp nhất liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy gia tăng. Nhiễm trùng cầu trùng, do bùng phát dịch bệnh tự nhiên hoặc do xâm nhập ở mức độ thấp thông qua tiêm vắc-xin cầu trùng sống, có thể làm hỏng biểu mô ruột, cho phép rò rỉ vào lòng ruột. Hơn nữa, sự rò rỉ protein huyết tương có thể cung cấp một chất dinh dưỡng phong phú mà Clostridium perfringens có thể khai thác để tăng sinh và sản xuất độc tố, do đó dẫn đến viêm ruột hoại tử.

Tiêu chảy do vi khuẩn hoặc rối loạn vi khuẩn, một bệnh viêm ruột do vi khuẩn không đặc hiệu, là một nguyên nhân khác gây ra phân ướt. Rối loạn vi khuẩn là sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột gây ra bởi một số yếu tố lây nhiễm và không lây nhiễm như bổ sung nhiều NSP trong chế độ ăn uống, cầu trùng và C. perfringens. Rối loạn vi khuẩn cũng có thể là kết quả của sự thay đổi đột ngột về thức ăn hoặc các yếu tố căng thẳng khác, làm đảo lộn sự cân bằng vi khuẩn thông thường trong ruột.

Các vi khuẩn gây bệnh, như Escherichia coli, Campylobacter jejuni và xoắn khuẩn, cũng như một số loại vi-rút, chẳng hạn như adenovirus, coronavirus, reovirus và rotavirus được biết là có liên quan đến tác nhân gây bệnh tiêu chảy.

Phần kết luận

Tiêu chảy là hiện tượng phổ biến trong ngành chăn nuôi gia cầm, có thể cung cấp thông tin chi tiết có giá trị về sức khỏe tổng thể của gia cầm.

Phân ướt là dấu hiệu cho thấy đường ruột không thể hoạt động hết hiệu quả và chuyển hóa thức ăn, do đó lợi nhuận không đạt được như mong muốn. Việc xác định nguyên nhân cơ bản của phân ướt thường có thể là một vấn đề đa tác nhân và phức tạp, nhưng việc phát hiện ra những vấn đề này và thực hiện chiến lược giảm thiểu có mục tiêu sẽ thúc đẩy nhanh chóng khôi phục sức khỏe đường ruột tối ưu, điều này cuối cùng sẽ mang lại lợi ích về lâu dài.

Biên dịch: Ecovet Team (theo poultryproducer)