Lai Châu bàn giải pháp gỡ khó cho tiêu thụ sản phẩm chè, chuối

Quang cảnh buổi họp. Ảnh: Việt Hoàng - TTXVN

Tỉnh Lai Châu có hơn 8.460 ha diện tích chè; trong đó, diện tích chè kinh doanh là 5.970 ha. Sản lượng chè búp tươi 8 tháng ước đạt 31.200 tấn. Ước tính hết năm 2021, sản lượng chè đạt 44.000 tấn. Tỉnh có 20 công ty, doanh nghiệp và 54 cơ sở mini chế biến chè búp tươi đã ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với nông dân diện tích là 5.705 ha.

Các sản phẩm chè như: chè xanh sao lăn, chè xanh duỗi, chè Olong… được xuất khẩu trực tiếp hoặc ủy thác, dưới dạng đóng bao lớn sang các thị trường Trung Đông, Đài Loan (Trung Quốc). Trong 8 tháng năm 2021, các cơ sở đã chế biến được 6.933 tấn chè khô các loại; trong đó, số lượng tiêu thụ 4.688 tấn; số lượng còn tồn kho, chưa tiêu thụ hơn 3.000 tấn.

Đối với cây chuối hiện nay, Lai Châu có 4.128 ha diện tích với sản lượng 8 tháng ước đạt 30.000 tấn. Ước tính hết năm 2021, tổng sản lượng chuối đạt 45.000 tấn, chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Tỉnh có 20 cơ sở đóng gói chuối được cấp mã để đóng gói xuất khẩu. Trong 8 tháng năm 2021, Lai Châu đã tiêu thụ 27.000 tấn; trong đó, chủ yếu xuất khẩu qua cửa khẩu Ma Lù Thàng, huyện Phong Thổ (Lai Châu) với 17.973 tấn. Hiện sản lượng chuối đến kỳ thu hoạch còn tồn đọng, chưa tiêu thụ khoảng 3.000 tấn.

Theo các đại biểu, nguyên nhân sản phẩm chè và chuối tồn đọng là do dịch bệnh COVID-19 phức tạp, giá cước vận chuyển quốc tế tăng cao nên hoạt động sản xuất và xuất khẩu bị đình trệ. Tình hình chính chính trị tại Afganistan có sự biến động gây ảnh hưởng lớn đến việc xuất khẩu chè, khách hàng yêu cầu giảm giá, hoãn thời gian giao hàng, hoặc hủy đơn hàng dẫn đến số lượng chè sau chế biến tồn kho lớn.

Bên cạnh đó, tại cửa khẩu Ma Lù Thàng (Việt Nam) - Kim Thủy Hà (Trung Quốc) do doanh nghiệp phía Trung Quốc tạm ngừng nhập khẩu quả chuối tươi và một số mặt hàng nông sản khác nên việc thông thương hàng hóa qua cửa khẩu bị dừng.

Do đó, các doanh nghiệp phải xuất khẩu chuối qua cửa khẩu ở các tỉnh Lạng Sơn, Hà Giang, Lào Cai…Tuy nhiên, sản phẩm chuối xuất khẩu đi các cửa khẩu khác không sử dụng mã vùng trồng của Lai Châu mà sử dụng mã vùng trồng của tỉnh khác.

Với những nguyên nhân trên, các công ty, doanh nghiệp, hợp tác xã đã thảo luận đưa ra thực trạng, những giải pháp và kiến nghị tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ hai sản phẩm này trong thời gian tới.

Bà Nguyễn Thị Loan, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư phát triển chè Tam Đường Lai Châu cho rằng, Lai Châu có trên 80% sản phẩm chè phụ thuộc vào một thị trường chủ yếu ở Trung Đông. Do vậy, bà Loan đề xuất, UBND tỉnh Lai Châu cần thành lập Hiệp hội chè Lai Châu để thống nhất tiêu chuẩn, quy chuẩn về thị trường nhiều nước chứ không tập trung vào một thị trường.

Cùng với chính sách hỗ trợ trồng mới, UBND tỉnh Lai Châu cần có thêm chính sách thâm canh vùng nguyên liệu để tạo năng suất chất lượng mang lại giá thành cao.

Bà Loan cho biết, công ty mong muốn UBND tỉnh Lai Châu có nguồn ngân sách cho các doanh nghiệp làm chè vay ngốn ngắn hạn để bình ổn giá, chi trả tiền cho bà con.

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lai Châu cùng các doanh nghiệp chế biến chè rà soát, quy hoạch lại diện tích chè để thâm canh chứng nhận vùng chè theo từng thị trường. Cùng đó, phát huy lợi thế cửa khẩu Ma Lù Thàng để tìm đối tác doanh nghiệp ở nước bạn, tạo chuỗi giá trị cho sản phẩm chè, góp phần giảm chi phí vận chuyển. Các doanh nghiệp cũng cần thay đổi hình thức chế biến, đa dạng hóa các sản phẩm chè, không tập trung một sản phẩm truyền thống.

Ông Vũ Hoàng Mạnh, đại diện Công ty cổ phần chè Than Uyên nêu rõ, nguyên nhân sản phẩm chè không tiêu thụ được do chất lượng nguyên liệu và dịch bệnh COVID-19. Về chất lượng nguyên liệu chưa đáp ứng được yêu cầu về độ an toàn và nội chất sản phẩm của các nước lớn như: Nhật Bản, Mỹ và một số nước châu Âu. Người dân và doanh nghiệp mới chỉ quan tâm số lượng mà chưa chú trọng đến chất lượng. Vì vậy, UBND tỉnh Lai Châu, UBND các huyện giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả hơn các vùng nguyên liệu.

Giám đốc doanh nghiệp Mai Hưng tại huyện Phong Thổ nhấn mạnh, do các doanh nghiệp Trung Quốc tạm ngừng thu mua sản phẩm quả chuối tươi, nên sản phẩm chuối đến kỳ thu hoạch đang bị tồn đọng lớn, gây thiệt hại kinh tế cho người dân và doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp mong muốn UBND tỉnh, các sở ban ngành sớm liên hệ, đàm phán với các doanh nghiệp Trung Quốc tạo điều kiện để sản phẩm chuối nhanh chóng được xuất bán. Ngoài ra, trước khi ngừng mua các doanh nghiệp Trung Quốc thông báo sớm cho doanh nghiệp và nhân dân biết trước để có phương án giải quyết kịp thời.

Thời gian tới, tỉnh Lai Châu, các huyện, đơn vị sẽ tiếp tục đồng hành cùng với doanh nghiệp và sẽ đẩy mạnh tuyên truyền người dân trong việc chăm sóc cây chè; kiểm soát chặt người dân trong việc chăm sóc và sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật. Cùng đó, tích cực trao đổi song phương với phía tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) để hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu Ma Lù Thàng sớm hoạt động trở lại tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa của tỉnh. UBND tỉnh Lai Châu cũng sớm hoàn thiện các thủ tục để nâng cấp cửa khẩu Ma Lù Thàng lên cửa khẩu quốc tế tạo thuận lợi xuất khẩu các sản phẩm nông sản…

Ông Trần Tiến Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho biết, trước những khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm chè, UBND tỉnh Lai Châu sớm làm việc với Công ty TNHH Trà Long Dương và một số công ty chè ở Hà Nội để xem xét mặt hàng chè tại Lai Châu có thể xuất khẩu. UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành liên quan cùng doanh nghiệp rà soát cụ thể từng loại mặt hàng, kiểm kê các sản phẩm, số lượng, chất lượng để tìm kiếm thị trường.

Đối với cây chuối, UBND huyện Phong thổ thống kê rõ số lượng để tiêu thụ. UBND tỉnh sẽ phối hợp với các ngân hàng trên địa bàn rà soát lại các hợp tác xã, công ty, doanh nghiệp để hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp.

Tỉnh cũng sớm thành lập Hiệp hội chè và Hiệp hội xuất nhập khẩu thuộc Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Lai Châu để liên kết các công ty, doanh nghiệp tạo thuận lợi trong việc tiêu thụ sản phẩm chè.

Các doanh nghiệp chè cũng cần chú trọng đầu tư thâm canh vùng nguyên liệu chất lượng cao, để mục tiêu đưa sản phẩm chè vào các thị trường khó tính; chú trọng đến thị trường nội địa và hướng tới thành lập ngày hội văn hóa trà.

Việt Hoàng