Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang đứng trước yêu cầu tất yếu phải đổi mới phương thức sản xuất, nâng cao chất lượng và năng suất để đáp ứng thị trường ngày càng khắt khe, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo ra cú hích mạnh mẽ đối với khu vực kinh tế hợp tác, HTX.
Chuyển đổi số lan tỏa
Mô hình sản xuất công nghệ cao của anh Nguyễn Văn Thế, xã Hàm Yên là minh chứng rõ nét cho bước chuyển mình mạnh mẽ của ngành nông nghiệp tỉnh Tuyên Quang.
Trước đây, việc tiêu thụ chè của gia đình anh Thế chủ yếu dựa vào thương lái và cửa hàng truyền thống, sản phẩm khó đi xa. Nay, nhờ áp dụng công nghệ số, từ tem truy xuất nguồn gốc, mã QR, livestream bán hàng đến các nền tảng thương mại điện tử, sản phẩm chè không chỉ được thị trường biết đến rộng rãi mà còn xuất bán đến đâu hết đến đó.
|
Ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số là cơ hội để HTX, nông dân mở rộng thị trường. |
Người tiêu dùng chỉ cần vài thao tác nhỏ trên điện thoại là có thể theo dõi toàn bộ quy trình sản xuất từ chăm sóc, thu hái, sao sấy đến đóng gói. Thậm chí, phản hồi của khách hàng cũng hiện rõ trên các nền tảng, giúp tăng tỷ lệ lựa chọn sản phẩm.
Nhờ đó, gia đình anh Thế không chỉ tiêu thụ thuận lợi 2 ha chè mà còn liên kết bao tiêu cho hơn 20 hộ, với sản lượng từ 3 – 5 tấn/tháng. Công nghệ đã mở ra cánh cửa lớn, đưa sản phẩm nông nghiệp vùng cao đến tay người tiêu dùng toàn quốc mà không cần tốn chi phí mở cửa hàng.
Không riêng gì trồng trọt, chăn nuôi cũng đang có bước chuyển biến mạnh mẽ. Anh Phạm Văn Hợi, Giám đốc HTX chăn nuôi gia cầm Hợp Thành (xã Sơn Dương), là một trong những người tiên phong ứng dụng công nghệ vào sản xuất.
Cụ thể, anh Hợi yêu cầu tất cả thành viên HTX sử dụng zalo để trao đổi chuyên môn, chia sẻ kỹ thuật, thậm chí giao dịch với thương lái và đối tác. Việc ghi chép lịch tiêm phòng thủ công đã được thay thế bằng ứng dụng đặt lịch trên điện thoại, giúp quản lý khoa học và hạn chế tối đa sai sót.
Những thay đổi trong tư duy đã góp phần nâng cao hiệu quả chăn nuôi, giảm rủi ro dịch bệnh và tăng sản lượng tiêu thụ cho thành viên HTX. Quan trọng hơn, những thay đổi hiện tại cho thấy tư duy công nghệ đã thấm vào nhiều nông dân, HTX ở Tuyên Quang.
Điểm tựa cho đổi mới sáng tạo
Nếu hộ nông dân là nơi chuyển đổi số được triển khai trực tiếp, thì HTX chính là lực kéo, là trung tâm lan tỏa công nghệ. Thực tế cho thấy các HTX đang ngày càng mạnh dạn đầu tư công nghệ cao, thay đổi phương thức tổ chức sản xuất và quản trị.
Tại HTX Nông lâm nghiệp Kim Bình (Chiêm Hóa), hệ thống tưới tự động, cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, tem truy xuất nguồn gốc đã được ứng dụng rộng rãi.
Giám đốc HTX Cao Văn Phúc chia sẻ, những ngày đầu tiếp cận công nghệ không tránh khỏi bỡ ngỡ, nhưng nhờ sự hướng dẫn của cán bộ chuyên môn, HTX đã áp dụng thành công và bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt như sản phẩm ổn định đầu ra, giá trị tăng lên, thành viên yên tâm sản xuất…
Một điểm sáng khác là HTX Nông nghiệp công nghệ cao Tiến Thành (xã Yên Sơn) với mô hình đi đầu trong ứng dụng công nghệ vào sản xuất ở Tuyên Quang. Với gần 20 ha trồng bưởi, cam, chuối, HTX đã đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt, máy bay không người lái (drone) để phun thuốc, đồng thời quản lý sản xuất bằng phần mềm, truy xuất sản phẩm bằng QR code. Nhờ đó, sản phẩm của HTX hiện có mặt tại các siêu thị lớn ở Hà Nội và trên các sàn thương mại điện tử lớn như Postmart, Voso.
Không chỉ nâng cao năng suất, công nghệ còn giúp HTX Tiến Thành đạt doanh thu hơn 6 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho 25 lao động với thu nhập trên 6 triệu đồng/tháng. Đây là minh chứng sống động cho việc đầu tư vào khoa học công nghệ không phải chi phí mà là giá trị gia tăng.
![]() |
Phong trào ứng dụng công nghệ, số hóa đang lan tỏa trong nông nghiệp tỉnh Tuyên Quang. |
Dễ nhận thấy Tuyên Quang đang chứng kiến sự lan tỏa mạnh mẽ của chuyển đổi số tới từng xã. Điển hình là xã Thái Long (nay thuộc phường Bình Thuận), nơi hàng loạt mô hình nông nghiệp công nghệ cao đang phát triển mạnh.
Trang trại dưa lưới và rau thủy canh của anh Nguyễn Văn Huy là một ví dụ điển hình. Từ mô hình trồng rau truyền thống cho năng suất thấp, anh Huy tiếp cận các lớp tập huấn, được hỗ trợ vốn, đầu tư nhà kính và hệ thống điều khiển tự động qua điện thoại.
Hiện trang trại của anh Huy mang lại hơn 1,5 tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho 6 lao động. Bài học từ anh Huy cho thấy đầu tư công nghệ là đầu tư cho tương lai, giúp giảm chi phí lao động nhưng tăng năng suất và giá trị sản phẩm.
Ở Sơn Dương, chị Lê Thị Nguyệt lại chọn con đường khác: ứng dụng công nghệ vào marketing và bán hàng. Bằng việc livestream trên TikTok, Facebook, mô hình gà thảo dược của chị tiêu thụ gần 5.000 con mỗi tháng, doanh thu đạt gần 400 triệu đồng, tạo việc làm cho hơn 10 phụ nữ. Từ chỗ bán hàng truyền thống, chị Nguyệt đã trở thành “nông dân số”, đưa nông nghiệp lên nền tảng trực tuyến.
Thêm giải pháp thúc đẩy
Để có được thành công ban đầu đầy tích cực trong ứng dụng khoa học công nghệ, thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với các đơn vị, địa phương tổ chức tập huấn kỹ năng số, hướng dẫn truy cập internet, bán hàng online, giới thiệu sản phẩm trên sàn thương mại điện tử.
Những buổi chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, xây dựng mô hình công nghệ cao, hướng dẫn tem truy xuất nguồn gốc đã giúp nông dân và HTX thoát khỏi phương thức sản xuất nhỏ lẻ, chuyển sang sản xuất hàng hóa hiện đại.
Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ vốn, tư vấn công nghệ, đào tạo nhân lực, xúc tiến thương mại. Đây là lực đẩy để HTX mạnh dạn chuyển đổi, tiếp cận công nghệ mới, ứng dụng sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường.
Nhờ sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, nhiều HTX ở Tuyên Quang đã thay đổi toàn diện, từ quản lý sổ sách thủ công sang sử dụng phần mềm; từ sản xuất tự phát sang truy xuất nguồn gốc; từ tiêu thụ qua thương lái sang bán hàng đa kênh, đa nền tảng.
Nhìn lại những chuyển biến trên, có thể khẳng định tinh thần Nghị quyết 57 xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, đã và đang thực sự đi vào cuộc sống. Không còn khái niệm “công nghệ chỉ dành cho doanh nghiệp lớn”, mà nay người nông dân, HTX đã trở thành chủ thể của đổi mới sáng tạo.
Khoa học công nghệ đang thực sự nâng cao năng suất và chất lượng sản xuất nông nghiệp, tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX. Từ những mô hình thành công ở Tuyên Quang, có thể thấy Nghị quyết 57 không chỉ là chiến lược tầm quốc gia, mà đã trở thành hành động cụ thể, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội ở từng địa phương.
Việc công nghệ trở thành công cụ hàng ngày của nông dân, HTX trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, và Liên minh HTX Việt Nam tiếp tục đồng hành mạnh mẽ đang tạo nền tảng để ngành nông nghiệp phát triển bền vững, hội nhập và cạnh tranh trong thời đại số.
Đông Phong



