Đề xuất tăng tối đa tỷ lệ vay tín chấp để giảm bớt khó khăn về vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội (HANOISME) cho biết, mặc dù tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa là một trong 5 lĩnh vực ưu tiên cấp tín dụng và được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ khơi thông, nhưng thực tế vẫn còn các doanh nghiệp nhỏ và vừa khó tiếp cận vốn ngân hàng, việc cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp phải những khó khăn.

“Đa số các doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng là các doanh nghiệp mới thành lập trong thời gian qua, có quy mô nhỏ, năng lực tài chính, trình độ quản trị hạn chế, dù đã từng bước phục hồi sản xuất kinh doanh nhưng đến nay, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa đủ khả năng trả hết các khoản nợ đã được cơ cấu lại và khoản nợ đến hạn”, đại diện HANOISME cho hay.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa mong muốn được vay tín chấp đến 35%, phần còn lại là tài sản bảo đảm

Nguyên nhân lớn nhất khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn về tín dụng là hiện các doanh nghiệp thiếu đơn hàng để sản xuất, trong khi chi phí sản xuất tăng cao khiến hiệu quả hoạt động suy giảm. Nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, thu hẹp sản xuất, thậm chí phải đóng cửa, ngừng hoạt động vì thua lỗ, dẫn tới nhu cầu vốn vay giảm.

Bên cạnh đó, kinh tế khó khăn, nguồn lực của doanh nghiệp bị cạn kiệt dẫn tới việc các doanh nghiệp không đủ điều kiện để vay vốn ngân hàng và ngân hàng cũng không thể tự ý hạ tiêu chuẩn, giảm các quy định, điều kiện cho vay mà vẫn phải theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo quản trị rủi ro, an toàn hệ thống.

Khó tiếp cận vốn, ông Mạc Quốc Anh cho biết, doanh nghiệp mong muốn cắt giảm điều kiện vay vốn và tăng tối đa tỷ lệ vay tín chấp. Hiện, tỷ lệ vay tín chấp chỉ chiếm 15-20%, doanh nghiệp mong muốn được vay tín chấp đến 35%, phần còn lại là tài sản bảo đảm. Đồng thời, ngân hàng giảm khoảng 50% điều kiện cho vay, chỉ giữ lại những điều kiện cho vay cơ bản.

Đối với doanh nghiệp, ông Mạc Quốc Anh cho rằng, muốn vay được vốn ngân hàng, doanh nghiệp cần cung cấp hồ sơ, lịch sử thanh toán, công nợ, có đối tác uy tín hợp tác lâu dài thì sẽ được ưu tiên.

Tại buổi làm việc với các doanh nghiệp nhỏ và vừa mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu ngân hàng nghiên cứu nới các điều kiện vay, hạ thêm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời hơn, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện chiếm hơn 97% doanh nghiệp cả nước. Thủ tướng dẫn một kết quả khảo sát 10.000 doanh nghiệp gần đây cho thấy, hơn 59% cho rằng khó khăn lớn nhất là đơn hàng, trên 51% gặp vướng mắc liên quan tiếp cận vốn, còn lại là thủ tục hành chính.

Vì thế, theo Thủ tướng, ngoài những biện pháp Chính phủ, bộ ngành đã triển khai vừa qua như giảm thuế, giãn hoãn nợ, phí, Ngân hàng Nhà nước cần điều hành chính sách tiền tệ nới lỏng hơn qua tăng cung tiền, tăng tín dụng, giảm lãi suất và nới điều kiện cho vay để vốn vào sản xuất kinh doanh.

"Doanh nghiệp, ngân hàng cần lắng nghe, chia sẻ nhiều hơn, có trách nhiệm và cùng nhau gỡ khó khăn. Ngân hàng phải đặt mình vào địa vị doanh nghiệp và ngược lại", Thủ tướng nói và yêu cầu các địa phương vào cuộc cùng ngân hàng, doanh nghiệp tháo gỡ từng lĩnh vực, dự án.

Tại chương trình kết nối “Các giải pháp vốn - Tín dụng” đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh cùng các chuyên gia ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, tái cấu trúc doanh nghiệp mua bán sáp nhập (M&A)", được tổ chức ngày 24/8, đại diện các ngân hàng cho biết, dù rất muốn nhưng nhiều khi ngân hàng lực bất tòng tâm trong giải ngân vì không đủ dữ kiện để đánh giá tình trạng tài chính của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây cũng là nút thắt lớn nhất khi cho vay nhóm khách hàng này.

Trong khi đó, ngân hàng cũng là một doanh nghiệp; đảm bảo thu hồi vốn và duy trì an toàn hệ thống, hạn chế tối đa nợ xấu là ưu tiên của ngân hàng.

Theo ông Đinh Ngọc Dũng, Phó Giám đốc phụ trách Khối khách hàng doanh nghiệp của SHB, sở dĩ doanh nghiệp nhỏ và vừa khó tiếp cận tín dụng là vì họ còn thiếu năng lực kinh nghiệm. 

“Các doanh nghiệp này thường duy trì 2 hệ thống báo cáo tài chính, sổ sách kế toán. Ngân hàng khi thẩm định năng lực, tính khả thi của phương án sẽ thấy báo cáo tài chính như vậy có độ tin cậy thấp, không đánh giá được năng lực kinh doanh của khách hàng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động đơn lẻ, xây dựng phương án kinh doanh chưa có cơ sở chứng minh tính khả thi của phương án nên gửi hồ sơ khó đánh giá để cho vay, đặc biệt doanh nghiệp thiếu tài sản đảm bảo”, đại diện SHB cho hay.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh trong thời gian tới, các ngân hàng thương mại cần tích cực hơn nữa trong việc phát triển các sản phẩm tín dụng đặc thù cho doanh nghiệp nhỏ và vừa như: tài trợ chuỗi ung ứng, cho vay thấu chi doanh nghiệp, cho vay đầu tư tài sản cố định gián tiếp, cho vay mua, phân phối ô tô, các sản phẩm tín dụng ngành tiềm năng.

Để tháo gỡ khó khăn về tài sản đảm bảo, các ngân hàng có thể cân nhắc các giải pháp linh hoạt như cho phép thế chấp khoản phải thu, quyền đòi nợ hình thành trong tương lai từ hợp đồng thương mại, thế chấp tài sản hình thành từ vốn vay… để hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, các giải pháp phải đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Thanh Hoa