Tại Sơn La, một trong những địa phương có nhiều chuyển biến tích cực trong chuyển đổi số nông nghiệp trên cả nước, tinh thần của Nghị quyết 57 đang hiển hiện rõ nét qua hàng loạt mô hình HTX, với các sản phẩm được số hóa được tạo ra từ nông nghiệp thông minh.
Mở cửa thị trường
Toàn tỉnh Sơn La hiện có 42 doanh nghiệp và HTX với 52 sản phẩm được hỗ trợ quảng bá trên Trang thông tin doanh nghiệp và nông sản của tỉnh.
Cùng với đó, 75 sản phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Alibaba.com hay Agrim, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu một cách trực tiếp, minh bạch và hiệu quả.
|
Ứng dụng chuyển đổi số giúp HTX, nông dân ở Sơn La đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng. |
Đặc biệt, 2.466 sản phẩm nông sản của HTX, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử trong nước, với gần 50.000 giao dịch thành công, một con số cho thấy rõ sức mạnh của chuyển đổi số đối trong nông nghiệp của tỉnh.
Với sự chủ động trong tiếp cận thương mại điện tử, nông sản Sơn La từ chỗ phụ thuộc vào thương lái nay có thể đến thẳng người tiêu dùng, thông qua một cú click chuột. Giá trị tăng lên, chi phí trung gian giảm xuống, và quan trọng nhất là tư duy sản xuất của nông dân dần được chuyển hóa theo hướng chuyên nghiệp, bài bản và hiện đại.
Trong bức tranh chung, HTX Nông nghiệp hữu cơ Tây Bắc tại xã Phiêng Khoài được xem như một điển hình của nông nghiệp số, một mô hình hội tụ đầy đủ tinh thần đổi mới sáng tạo theo tinh thần của Nghị quyết 57 đề ra.
Thành lập năm 2020 với 20 thành viên và sở hữu hơn 200 ha cây ăn quả, HTX Tây Bắc đã đi rất nhanh và rất xa trên hành trình ứng dụng khoa học công nghệ.
Giám đốc HTX Bùi Tuấn Anh cho biết toàn bộ vùng trồng của HTX đã được lắp hệ thống tưới nhỏ giọt tự động điều khiển bằng điện thoại; camera giám sát hoạt động 24/7, dữ liệu từ các cảm biến được thu thập để phân tích tình trạng cây và đất.
Hồ sơ vùng trồng của HTX được lập dưới dạng điện tử, sản phẩm được truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, quảng bá và bán hàng thực hiện qua website và các nền tảng số. Nhờ công nghệ, năng suất vườn cây của HTX tăng rõ rệt, tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch giảm đáng kể, chất lượng được kiểm soát đồng đều, qua đó sản phẩm dễ dàng đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường.
Điểm cốt lõi trong sản xuất của HTX Tây Bắc không chỉ nằm ở phần thiết bị mà nằm ở cách tư duy của thành viên, hộ liên kết. Nhiều quy trình sản xuất tiêu thụ của HTX được số hóa, dựa trên dữ liệu, tạo nền tảng cho sản xuất nông nghiệp thông minh và đổi mới sáng tạo.
Động lực từ khoa học công nghệ
Không chỉ ở Phiêng Khoài, HTX, nông dân tại nhiều địa phương ở Sơn La đã bắt đầu làm quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quản lý mùa vụ, theo đó việc cập nhật thông tin vùng trồng, theo dõi sinh trưởng cây trồng hay kiểm tra chất lượng sản phẩm đều trở nên thuận tiện và chính xác.
Đơn cử, HTX nông nghiệp Sơn La ở xã Mai Sơn đang cho thấy một hướng đi độc đáo khi áp dụng chuyển đổi số trong chăn nuôi. Mỗi con bò tại HTX đều được gắn một mã số và một mã QR-Code.
Chỉ với thao tác quét mã bằng điện thoại, toàn bộ thông tin về giống, quy trình chăm sóc, chế độ dinh dưỡng, quá trình phát triển của con bò sẽ hiển thị đầy đủ. Công nghệ truy xuất này tạo ra sự minh bạch tuyệt đối, giúp khách hàng, từ các cửa hàng thực phẩm sạch đến các siêu thị lớn trong và ngoài nước, hoàn toàn yên tâm về chất lượng.
 |
Phong trào chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử đang lan rộng trong các HTX trên cả nước. |
Phó Giám đốc HTX, ông Trần Đức Miền, chia sẻ rằng mô hình chăn nuôi theo dõi bằng nhật ký điện tử không chỉ giảm được rất nhiều chi phí sổ sách mà còn nâng cao hiệu quả quản lý đàn.
Hiện HTX có hơn 20 thành viên, nuôi 900 con bò 3B thương phẩm, 300 con bò sinh sản và đặc biệt là 1 ha giun trùn quế được nuôi bằng chất thải chăn nuôi để tạo phân hữu cơ, hình thành một quy trình tuần hoàn khép kín. Điều hành HTX cũng được thực hiện thông qua phần mềm, các thành viên được hướng dẫn chăm sóc đàn bò từ xa, từng chỉ số đều được số hóa.
Sự phát triển mạnh mẽ của các HTX tiêu biểu tại Sơn La phản ánh rõ tinh thần lan tỏa của Nghị quyết 57, rằng đổi mới sáng tạo phải trở thành động lực chủ yếu cho phát triển kinh tế, khoa học và công nghệ phải thấm vào từng lĩnh vực, từng ngành nghề, từng cơ sở sản xuất.
Kinh tế hợp tác, HTX vốn được coi là khu vực còn nhiều hạn chế, đang cho thấy những tiến bộ vượt bậc. Trong đó, tư duy sản xuất dựa vào kinh nghiệm dần được thay thế bằng sản xuất dựa vào dữ liệu, quản trị thủ công được thay bằng quản trị số, marketing truyền thống được thay bằng truyền thông số, tiêu thụ phụ thuộc thương lái được thay bằng thương mại điện tử và giao dịch trực tuyến.
Những chuyển biến này mở ra cơ hội lớn để nông sản Sơn La nói riêng và nông sản Việt Nam nói chung tiếp cận thị trường toàn cầu một cách thuận lợi hơn.
Cơ chế hỗ trợ của tỉnh, đặc biệt là chính quyền số cấp xã, đóng vai trò quan trọng giúp người dân và HTX dễ dàng tiếp cận công nghệ. Việc xây dựng các nền tảng truyền thông hỗ trợ doanh nghiệp và HTX tìm kiếm đối tác, tạo điều kiện để sản phẩm lên sàn thương mại điện tử…
Tuy nhiên, để mô hình này tiếp tục mở rộng, Sơn La cũng như các tỉnh thành khác trên cả nước cần thúc đẩy mạnh hơn việc đầu tư viễn thông, hạ tầng dữ liệu; hỗ trợ HTX tiếp cận thiết bị cảm biến, phần mềm nông nghiệp; đào tạo lực lượng nông dân số có khả năng vận hành trang thiết bị hiện đại; đồng thời kết nối các HTX với doanh nghiệp công nghệ để phát triển các giải pháp phù hợp điều kiện thực tế.
Có thể nói, trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực quyết định cho tăng trưởng, khu vực kinh tế hợp tác, HTX đang nổi lên như một “điểm sáng” khi mạnh dạn ứng dụng các thành tựu công nghệ số vào sản xuất, quản trị và tiêu thụ nông sản, đóng góp vào mục tiêu xây dựng đất nước phát triển, phồn vinh, hiện đại trong kỷ nguyên mới.
Nhật Minh
