Hàng ngàn người cầu bình an tại đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh

Những ngày đầu năm mới Ất Tỵ 2025, Khu di tích Đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh linh thiêng nằm ngay bên dưới chân Đèo Ngang (xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) mỗi ngày đều đón hàng ngàn lượt khách ghé thăm, vãn cảnh và cầu sức khoẻ, bình an.

Theo tài liệu để lại, đây là ngôi đền được xây dựng vào năm 1557 (thời Hậu Lê), thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh, một trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Đền còn được biết đến với các tên gọi khác như Đền Liễu Hạnh Công chúa hay Đền Mẫu Liễu Hạnh nằm dưới chân đèo Ngang.

Ngôi đền này có bề dày giá trị lịch sử, văn hóa lâu đời, gắn liền với nhiều câu chuyện huyền bí, ly kỳ về sự tích Công chúa Liễu Hạnh, một nhân vật quan trọng trong lịch sử phát triển tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Năm 2000, Đền Thánh mẫu Liễu Hạnh được công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.

Thánh Mẫu Liễu Hạnh đã được các triều đại phong kiến từ thời nhà Hậu Lê đến thời nhà Nguyễn cấp nhiều Sắc, tôn phong là "Mẫu nghi thiên hạ - Mẹ của muôn dân", "Chế Thắng Bảo Hòa Diệu Đại Vương" và cuối cùng quy y cửa Phật theo lối bán tu rồi thành đạo là Mã Vàng Bồ tát.

Theo truyền thuyết, Công chúa Liễu Hạnh là con gái thứ hai của Ngọc Hoàng có tên là Quỳnh Hoa, là người mẹ cai quản vùng trời, vị thánh mẫu đứng đầu hệ thống Tam Phủ, Tứ Phủ thờ đạo Mẫu của người Việt.

Đền Thánh mẫu Liễu Hạnh tọa lạc dưới chân đèo Ngang, trên một khu đất bằng phẳng. Phía sau đền là dãy Hoành Sơn hùng vĩ-địa danh nổi tiếng đã đi vào thi ca và tâm tưởng của người dân nước Việt. Mặt đền hướng biển Đông cùng với cách thức bố trí phân chia cung bậc từ đền Tiền và đền Hậu, tạo nên nét uy linh, tôn nghiêm.

Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh không chỉ linh thiêng, cổ kính mà còn là nơi phong cảnh sơn thuỷ hữu tình, thu hút nhiều người đến viếng thăm, dâng hương, nhất là trong dịp đầu năm mới.

Sự tồn tại của ngôi Miếu từ hàng trăm năm qua với giai thoại truyền rằng công chúa Quỳnh Hoa con gái Ngọc Hoàng sơ ý phạm lỗi mà bị vua cha đọa xuống hạ giới. Dưới hạ giới, dù bị coi là chịu án phạt lưu đày nhưng nàng đã dầy công giúp dân, vì nước, tích phước đức nên sau khi mất nàng được nhân dân tôn kính lập đền thờ Bà Chúa với tên là Liễu Hạnh ở nhiều nơi. Tại Đèo Ngang, đền thờ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh, là một trong những di tích sớm nhất, huyền thoại lưu truyền cùng với ngôi Miếu này tới bây giờ. Bà là người mẹ cai quản vùng trời, vị thánh mẫu đứng đầu hệ thống Tam Phủ, Tứ Phủ thờ đạo Mẫu của người Việt. Đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh nằm bên dãy Hoành Sơn cũng là nơi ghi dấu cho sự tích giáng trần của bà tại đây.

Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh tại Đèo Ngang chính là minh chứng hùng hồn cho sự tích về Liễu Hạnh công chúa, đóng góp một phần quan trọng trong lịch sử phát triển của dòng tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Từ bao đời nay, ngôi đền này có tiếng linh thiêng, ai qua lại nơi này thường vào thắp hương đều được bình an, cầu gì được nấy.

Chị Lê Văn Triều (TX. Kỳ Anh, Hà Tĩnh) cho hay: “Mình cùng gia đình năm nào cũng vào dâng lễ, cầu bình an tại Đền Thánh Mẫu Liễn Hạnh. Đây không chỉ là điểm du lịch tâm linh mà còn là nơi để con cháu nhớ đến cội nguồn, văn hoá dân tộc”.

Một số hình ảnh phóng viên Báo Công Thương ghi nhận tại Khu di tích Đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh:

Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh nằm phía dưới chân Đèo Ngang thuộc địa phận tỉnh Quảng Bình

Đền thờ chính trong khu đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh

Các trang trí hoạ tiết tại đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh

Người dân sắm lễ đi dâng tại Đền vào ngày đầu năm mới

Hàng trăm năm nay, từ ngày mồng 1 đến mồng 3 tháng Ba âm lịch, người dân xã Quảng Đông thành tâm tổ chức lễ giỗ Mẫu đồng thời tại 2 điểm là đình làng Vịnh Sơn và Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh

Ngoài ra lễ giỗ Mẫu Liễu Hạnh tháng 3 âm lịch hàng năm có nguồn gốc lịch sử lâu đời, là một phần trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt Nam nói chung và người dân Quảng Bình nói riêng.

Vừa qua, ngày 19/10/2024, tỉnh Quảng Bình đã tổ chức trao quyết định điểm du lịch Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh ở xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch. Đây là điểm du lịch tâm linh mới được phục dựng ở tỉnh Quảng Bình để phục vụ người dân địa phương và du khách chiêm bái khi có dịp đi trên đường thiên lý bắc-nam qua đèo Ngang với nhiều huyền tích.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình Hoàng Xuân Tân cho biết: “Việc đền Thánh mẫu Liễu Hạnh được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh là để đáp ứng nguyện vọng của người dân và du khách khi đến thăm ngôi đền thiêng nằm dưới chân đèo Ngang vốn nổi tiếng trong lịch sử và thi ca; đồng thời tạo thuận lợi cho huyện Quảng Trạch tiếp tục đẩy mạnh việc bảo tồn, phát huy các giá trị của khu di tích, cả về góc độ phát triển văn hoá, xã hội và phát triển du lịch, kinh tế”.