Logistics Việt Nam bứt phá trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Cơ hội mới từ những biến động toàn cầu

Những năm gần đây, chuỗi cung ứng thế giới liên tục biến động do dịch bệnh, xung đột địa chính trị và cạnh tranh thương mại. Song chính những thách thức này lại mở ra khoảng trống lớn cho các nền kinh tế năng động như Việt Nam. Thương mại điện tử xuyên biên giới bùng nổ với tổng giá trị giao dịch của Đông Nam Á năm 2024 vượt mốc 100 tỷ USD, riêng Việt Nam đạt 25 tỷ USD đã làm gia tăng nhu cầu về dịch vụ logistics chất lượng cao. Đây là cơ hội để Việt Nam nâng tầm vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, chuyển mình từ “quốc gia sản xuất” sang “quốc gia sản xuất có năng lực cạnh tranh cao”.

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số - eComDX (Bộ Công Thương), những biến động toàn cầu lại mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt chủ động tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế, với sự đồng hành hỗ trợ từ các chính sách của Chính phủ. Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế chiến lược như vị trí địa lý kết nối các tuyến hàng hải, hàng không quan trọng; nguồn nguyên liệu phong phú; lực lượng lao động trẻ, có khả năng chuyển đổi số nhanh; cùng hạ tầng logistics ngày càng hiện đại.

Ông Tuấn khẳng định, chuỗi cung ứng chất lượng cao là nền tảng quan trọng để kết nối giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa thị trường nội địa và thị trường quốc tế, giúp Việt Nam chuyển mình từ "quốc gia sản xuất" thành "quốc gia sản xuất có năng lực cạnh tranh cao".

Đảng và Chính phủ đã ban hành loạt chính sách tạo hành lang pháp lý và động lực cho lĩnh vực logistics. Nổi bật là Nghị quyết 57-NQ/TW (22/12/2024) về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 68-NQ/TW (4/5/2025) về phát triển kinh tế tư nhân; và Dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Các văn kiện này đặt trọng tâm vào hoàn thiện thể chế pháp luật, khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia, đầu tư hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là nền tảng quan trọng để logistics trở thành “mạch máu” cho thương mại số, giúp doanh nghiệp Việt gia tăng hiện diện toàn cầu.

Hội nghị Thượng đỉnh Hệ sinh thái chuỗi cung ứng toàn cầu YUGEEKS 2025 tại Hà Nội minh chứng rõ cho xu thế này. Sự kiện quy tụ hơn 1.000 đại diện nhà máy sản xuất, doanh nghiệp trong và ngoài nước cùng hơn 50 tổ chức MCN, trở thành diễn đàn kết nối xu hướng và hợp tác khu vực. Tại đây, YUGEEKS giới thiệu mô hình ứng dụng AI trong lựa chọn sản phẩm và hệ thống kho vận đám mây hiện đại, mở rộng thị trường quốc tế cho các nhà máy Việt Nam, đồng thời thu hút đầu tư từ đối tác nước ngoài. Cách tiếp cận “mở cửa - hợp tác - cùng có lợi” của YUGEEKS hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển kinh tế số của Chính phủ Việt Nam.

Logistics - động lực bứt phá cho doanh nghiệp Việt

Để biến cơ hội thành lợi thế cạnh tranh, phát triển dịch vụ logistics không chỉ là nhu cầu tất yếu mà còn là “chìa khóa” bứt phá. Logistics hiện đại giúp kết nối liền mạch giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa thị trường nội địa và quốc tế, rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ. Với thương mại điện tử xuyên biên giới, vai trò này càng trở nên sống còn: Hàng hóa phải được giao nhanh, đúng chuẩn và minh bạch, nếu không sẽ mất cơ hội trên thị trường toàn cầu.

Chiến lược phát triển logistics Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2050 nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm như đầu tư hạ tầng đồng bộ từ cảng biển, sân bay, trung tâm phân phối đến mạng lưới kho bãi; khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ 4.0 như AI, IoT, blockchain; thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm giảm phát thải carbon. Đồng thời, xây dựng đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp, đủ sức vận hành hệ thống dịch vụ ngày càng phức tạp.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt đã tiên phong nắm bắt xu hướng. Mô hình “từ nguồn hàng đến phân phối” của YUGEEKS là ví dụ kết hợp AI, dữ liệu lớn và kho vận đám mây, doanh nghiệp không chỉ hỗ trợ các nhà máy trong nước mở rộng thị trường quốc tế mà còn tạo điều kiện cho đối tác ngoại đầu tư và sản xuất ngay tại Việt Nam. Cách làm này giúp tối ưu chi phí, rút ngắn chuỗi cung ứng và gia tăng giá trị cho hàng Việt.

Trong thời gian tới, eComDX cho biết sẽ tiếp tục phối hợp cùng YUGEEKS và các đối tác lớn triển khai các chương trình đào tạo, tư vấn chuyên sâu và kết nối doanh nghiệp Việt với các nền tảng thương mại điện tử toàn cầu. Đồng thời, việc hợp tác chặt chẽ với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài sẽ mở rộng kênh quảng bá, xúc tiến xuất khẩu hàng hóa. Đây chính là những bước đi cần thiết để dịch vụ logistics Việt Nam không chỉ theo kịp mà còn dẫn dắt xu thế hội nhập mới.

Phát triển logistics hiện đại, thông minh và xanh sẽ giúp doanh nghiệp Việt giảm chi phí, nâng cao năng suất, tăng sức cạnh tranh và mở rộng thị trường. Khi chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục tái cấu trúc, ai nắm trong tay “chìa khóa” logistics sẽ nắm lợi thế bứt phá. Với tầm nhìn chiến lược, chính sách đồng bộ và sự chủ động của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên vị trí trung tâm logistics của khu vực, trở thành "mắt xích" quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu trong thập kỷ tới.