Quốc hội thông qua nghị quyết tiếp tục miễn thuế đất nông nghiệp

Giữ ổn định chính sách miễn thuế, chờ tổng kết toàn diện để sửa luật

Chiều 26/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14.

Kết quả biểu quyết cho thấy sự đồng thuận cao của Quốc hội: Có 444 đại biểu tham gia (chiếm 92,89% tổng số đại biểu), trong đó 443 đại biểu tán thành (chiếm 92,68%), không có đại biểu không tán thành và chỉ có 1 đại biểu không biểu quyết (chiếm 0,21%).

Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi đã trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo nghị quyết này. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, trên cơ sở tổng hợp ý kiến các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị quyết. Việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp là cần thiết trong bối cảnh Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp ban hành từ năm 1993 đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập nhưng chưa được sửa đổi toàn diện.

Theo đó, việc sửa đổi toàn diện Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ cần đặt trong tổng thể đánh giá các chính sách thuế và phí liên quan đến đất đai. Tuy nhiên, hiện Chính phủ chưa triển khai tổng kết toàn diện để có cơ sở báo cáo cấp thẩm quyền. Trong khi đó, chính sách miễn thuế hiện hành chỉ có hiệu lực đến hết 31/12/2025. Vì vậy, việc kéo dài thời gian miễn thuế là cần thiết nhằm bảo đảm không gián đoạn chính sách và tiếp tục hỗ trợ lĩnh vực nông nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng thời kiến nghị Chính phủ khẩn trương tổng kết, đánh giá toàn diện hiệu quả chính sách miễn thuế trong thời gian qua, làm cơ sở cho việc nghiên cứu sửa đổi luật một cách phù hợp, đồng bộ với yêu cầu thực tiễn quản lý đất đai, phát triển nông nghiệp và chiến lược tài khóa quốc gia.

Làm rõ phạm vi miễn thuế, ngăn ngừa lợi dụng chính sách

Về phạm vi đối tượng được miễn thuế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu về việc phải xác định rõ nguyên tắc, điều kiện và tiêu chí áp dụng, đồng thời ngăn ngừa tình trạng lợi dụng chính sách để tích tụ đất đai, sử dụng không đúng mục đích hoặc để đất hoang hóa.

Thực tế cho thấy vẫn còn tình trạng sử dụng sai mục đích, để hoang hóa đất nông nghiệp khá phổ biến, gây lãng phí nghiêm trọng tài nguyên đất. Trong khi đó, các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị đã nhiều lần yêu cầu hoàn thiện chính sách thuế sử dụng đất, nhất là đối với đất nông nghiệp, để khắc phục tình trạng này. Chính vì vậy, chính sách miễn thuế cần đồng thời bảo đảm mục tiêu hỗ trợ nông nghiệp và khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả.

Tuy nhiên, tại thời điểm này, dự thảo nghị quyết chưa thể quy định cụ thể các tiêu chí để xác định đúng đối tượng miễn thuế và xử lý trường hợp sử dụng đất sai mục đích, bỏ hoang. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị giữ nguyên như dự thảo. Đồng thời, đề nghị Chính phủ triển khai việc đánh giá đầy đủ hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp, hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai năm 2024 và có các biện pháp ngăn ngừa lợi dụng chính sách, xử lý nghiêm vi phạm.

Một số ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi đối tượng miễn thuế, song theo quy định hiện hành, chỉ miễn cho hộ gia đình, cá nhân và tổ chức trực tiếp sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp. Trường hợp đất do Nhà nước giao cho tổ chức quản lý nhưng không trực tiếp sản xuất mà giao cho đơn vị khác nhận thầu theo hợp đồng thì vẫn phải nộp 100% thuế sử dụng đất nông nghiệp. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất giữ nguyên như dự thảo, không mở rộng thêm đối tượng hưởng chính sách.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề cập đến nhiều vấn đề kỹ thuật trong xác định đối tượng được miễn thuế như đất trồng lúa từ một vụ trở lên, đất luân canh, đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đang sử dụng ổn định, đặc biệt là đất của người dân sống ở khu vực biên giới, vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá những nội dung này thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định do Chính phủ ban hành, và đã đề nghị Chính phủ có hướng dẫn cụ thể để bảo đảm thống nhất, minh bạch, tránh hiểu sai và phòng ngừa lợi dụng chính sách.

Về thời hạn áp dụng, dù có ý kiến đề xuất kéo dài đến năm 2035, nhưng do chưa có căn cứ đầy đủ về định hướng phát triển dài hạn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị giữ nguyên thời hạn miễn thuế như dự thảo đã trình.