Gia tăng các ca tử vong do bệnh dại
Ông Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, theo thống kê, thời gian cao điểm ghi nhận các ca bệnh dại thường là mùa hè, tập trung vào các tháng 8 - 9 trong năm. Tuy nhiên, năm nay, sự gia tăng đột biến ca bệnh dại lại vào những tháng đầu năm. Điều này có thể liên quan trực tiếp đến sự gia tăng các ca bệnh dại trên động vật từ năm 2023 đến nay.
|
Bệnh nhân mắc bệnh dại do mèo cắn điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Ảnh: BVCC) |
Trong năm 2023, cả nước ghi nhận 82 ca tử vong do bệnh dại; 30/63 tỉnh thành, phố ghi nhận ca bệnh dại, cao nhất vào các tháng 3, 4 và 8;
Phân bố theo khu vực thì miền Bắc có ca bệnh dại cao nhất, tiếp đến là miền Nam và Tây Nguyên, miền Trung. Tuy nhiên, khu vực miền Nam và Tây Nguyên gia tăng ca bệnh dại liên tiếp trong những năm gần đây. Tỷ lệ trẻ em dưới 15 tuổi bị bệnh dại chiếm 34%.
Theo ông Minh Đức, từ đầu năm 2024 đến nay đã có 17/63 tỉnh ghi nhận ca bệnh dại trên người. Trong đó, khu vực miền Trung ghi nhận số ca bệnh dại tử vong gia tăng đột biến, hiện đang cao nhất trên cả nước.
Một thực trạng nữa là tỷ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo nuôi còn thấp dẫn đến gia tăng dịch bệnh trên động vật và tăng nguy cơ lây nhiễm sang người. Cùng với đó, công tác truyền thông, vận động người dân thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh dại chưa được như mong muốn.
PGS.TS Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cũng cho rằng, việc phòng tránh bệnh dại không khó nhưng nhiều người lại chủ quan.
“Tiêm phòng dại cho chó, mèo là biện pháp đầu tiên. Khi vật nuôi được tiêm phòng dại thì nguy cơ mắc dại sẽ giảm đi. Tuy nhiên tại nước ta, tỷ lệ tiêm phòng dại trên đàn chó chưa được cao. Nhiều gia đình nuôi 2-3 con chó nhưng khi chính quyền vận động đi tiêm phòng dại thì họ chỉ mang một con đi tiêm”, PGS.TS Trần Đắc Phu nói.
Do đó, để phòng tránh bệnh dại, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, người dân cần chấp hành nghiêm quy định tiêm phòng, không để chó, mèo thả rông. Khi đưa chó, mèo ra nơi công cộng, khu dân cư phải rọ mõm, có dây xích, có người dắt.
Các địa phương phải tổ chức tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo, bảo đảm tối thiểu trên 80% tổng đàn trong năm 2024 và các năm tiếp theo.
Tâm lý chủ quan với bệnh dại “ngại” tiêm vắc xin
Đáng lo ngại hơn khi các tháng tới mới bước mùa nắng nóng, đây cũng là điều kiện thuận lợi thúc đẩy nguy cơ bùng phát nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhất là bệnh dại khiến bệnh có thể sẽ diễn biến phức tạp hơn.
Do đó, người dân cần nâng cao hơn nữa ý thức phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe cũng như tính mạng của mình, không nên chủ quan với bệnh. Bệnh dại nguy hiểm, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng đã có vắc xin phòng và người dân hoàn toàn có thể phòng tránh được.
|
Bé gái 5 tuổi bị chó cắn điều trị tại hoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương |
Khi bị chó cắn, mèo cào, người dân nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn tiêm vắc xin hoặc huyết thanh phòng bệnh. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ, người lớn nên giúp trẻ hiểu và khai báo sớm nếu có động vật cắn, cào làm bị thương để người lớn xử lý kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.
Ngoài ra, các quan niệm như không tiêm vắc xin dại vì lo ngại vắc xin sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, sức khỏe và tự ý chữa bệnh bằng các phương pháp chưa được Bộ Y tế công nhận khi bị chó, mèo hay vật nuôi cắn là điều hết sức sai lầm bởi hầu hết các trường hợp tử vong vì dại đều do không đi tiêm phòng vắc xin.
Cũng theo TS Hoàng Minh Đức, 100% số ca tử vong dại do không đi tiêm vắc xin phòng dại, tiêm muộn hoặc không đúng chỉ định. Cùng với đó, có đến 43,8% người dân chủ quan cho rằng chó nhà cắn tại thời điểm chó đang bình thường nên không đi tiêm vắc xin phòng dại.
Tuy nhiên, ông Đức cũng nhắc đến việc một bộ phận người dân vẫn còn chủ quan, lơ là. Trong đó, việc gia tăng ca tử vong do bệnh dại có nguyên nhân là nhiều trường hợp chủ quan không tiêm vắc xin, kháng huyết thanh kịp thời sau khi bị chó, mèo cắn và vẫn chữa bệnh bằng phương pháp không được công nhận
"Có một thực tế là người dân e ngại việc tiêm vắc xin phòng dại có nhiều tác dụng phụ dẫn đến việc sử dụng các biện pháp điều trị không được Bộ Y tế công nhận. Dù cơ quan y tế đã nhiều lần khuyến cáo nhưng vẫn có đến hơn 16% người bị bệnh dại đã điều trị bằng thuốc nam.
Khuyến cáo phòng chống bệnh dại, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thành phố Hà Nội Khổng Minh Tuấn nhắc nhở, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp: Tiêm phòng 100% cho chó, mèo đầy đủ và nhắc lại hàng năm, theo khuyến cáo của ngành thú y; nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm.
Khi phát hiện trường hợp chó nghi dại, chó cắn nhiều người, hoặc nhiều chó, mèo trên địa bàn ốm, chết không rõ nguyên nhân, người dân cần báo ngay với chính quyền địa phương; nếu bị chó, mèo cắn cần đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị dự phòng kịp thời…
