Cục Điện lực: Nhiều kết quả nổi bật trong năm đầu vận hành mô hình mới

Sáng 26/12, tại Hà Nội, Cục Điện lực (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026. Đến dự và chỉ đạo Hội nghị có Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long, cùng sự tham dự của đại diện các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, các tập đoàn, tổng công ty trong lĩnh vực năng lượng, điện lực và toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Cục Điện lực.

Những dấu ấn nổi bật năm 2025

Báo cáo tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026, Cục trưởng Cục Điện lực Phạm Nguyên Hùng cho biết, năm 2025 là năm đầu tiên Cục Điện lực chính thức vận hành theo mô hình tổ chức mới sau khi được thành lập theo Nghị định số 04/2025/NĐ-CP của Chính phủ, trên cơ sở hợp nhất Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo với Cục Điều tiết điện lực. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục được quy định tại Quyết định số 515/QĐ-BCT và được thay thế bằng Quyết định số 935/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương. Sau khi thành lập, bộ máy tổ chức từng bước được kiện toàn, đi vào ổn định, kế thừa nguồn nhân lực từ hai đơn vị tiền thân. Hiện Cục Điện lực có 8 phòng chuyên môn và 1 trung tâm, với khoảng 115 công chức, viên chức.

Trong bối cảnh vừa hợp nhất tổ chức, vừa triển khai khối lượng lớn nhiệm vụ chính trị quan trọng, năm 2025 đã đặt ra nhiều thách thức đối với Cục Điện lực. Tuy nhiên, với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ, Lãnh đạo Bộ Công Thương; sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong và ngoài Bộ; cùng tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, Cục Điện lực đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần quan trọng vào phát triển ngành điện, phục vụ tăng trưởng kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh và đời sống nhân dân.

Một trong những điểm nhấn nổi bật năm 2025 là công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế. Cục Điện lực đã tham mưu ban hành 7 Nghị định của Chính phủ, 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 25 Thông tư của Bộ trưởng Bộ Công Thương, tạo hành lang pháp lý đồng bộ để đưa Luật Điện lực vào cuộc sống. Các văn bản bao quát toàn diện từ quy hoạch phát triển điện lực, đầu tư dự án điện, phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới, cấp phép hoạt động điện lực, mua bán điện, bảo đảm cung cấp điện đến cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện và phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực điện lực. Đặc biệt, Cục đã tham mưu trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 189/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và Nghị quyết số 253/2025/QH15 về phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030, với nhiều chính sách đột phá, tạo nền tảng pháp lý quan trọng cho giai đoạn tới.

Trong công tác chiến lược, quy hoạch, Cục đã tham gia xây dựng và trình ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia; xây dựng Chiến lược phát triển ngành điện Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trình phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII và Kế hoạch thực hiện quy hoạch. Trên cơ sở đó, Cục chủ động theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai các dự án nguồn và lưới điện theo quy hoạch, kịp thời báo cáo, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, lưới điện thông minh, hướng tới mục tiêu trung hòa các bon vào năm 2050.

Trong quản lý phát triển dự án điện, Cục Điện lực đã theo dõi, hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc và đôn đốc đưa vào vận hành nhiều dự án điện quan trọng; tham mưu xử lý các dự án chậm tiến độ; triển khai các nhiệm vụ liên quan đến điện hạt nhân Ninh Thuận; chuẩn bị điều kiện phát triển điện gió ngoài khơi; đồng thời phối hợp giải quyết các vấn đề pháp lý, khiếu kiện, thanh tra, kiểm toán liên quan đến các dự án điện.

Cùng với đó, Cục Điện lực tập trung điều hành hệ thống điện, thị trường điện và giá điện. Trong năm 2025, Cục đã tham mưu ban hành nhiều văn bản quan trọng về vận hành hệ thống điện và thị trường điện; chỉ đạo lập, phê duyệt kế hoạch vận hành hệ thống điện năm 2025; triển khai hiệu quả cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), từng bước thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh. Công tác quản lý giá điện được thực hiện đồng bộ, minh bạch, phù hợp thực tiễn, trong đó có điều chỉnh cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, giá điện cho sạc xe điện và thực hiện một lần điều chỉnh giá bán lẻ điện trong năm.

Nhiệm vụ, giải pháp triển khai công tác năm 2026

Bước sang năm 2026, ngành điện đứng trước yêu cầu bảo đảm cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân hai con số giai đoạn 2026-2030. Nhu cầu điện dự báo tiếp tục tăng cao, đặc biệt trong các tháng cao điểm mùa khô và các đợt nắng nóng kéo dài. Việc bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định, liên tục cho sản xuất, sinh hoạt, quốc phòng an ninh và đời sống Nhân dân tiếp tục là nhiệm vụ trung tâm, xuyên suốt của ngành điện lực.

Mặc dù năm 2025 đã đạt nhiều kết quả tích cực, song nguy cơ thiếu hụt công suất đỉnh vẫn tiềm ẩn nếu xảy ra sự cố nhiều tổ máy lớn hoặc phụ tải tăng đột biến. Do đó, năm 2026 đòi hỏi công tác chỉ đạo, điều hành phải bám sát thực tiễn, chủ động, linh hoạt và có giải pháp ứng phó kịp thời. Trên cơ sở đó, Cục Điện lực xác định một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Trước hết, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách trong lĩnh vực điện lực. Cục Điện lực tập trung xây dựng, trình ban hành đúng tiến độ các văn bản quy phạm pháp luật được giao trong năm 2026; rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Điện lực và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm bảo đảm tính đồng bộ, phù hợp với chủ trương của Đảng và pháp luật có liên quan. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng khung hồ sơ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kiểm tra chuyên ngành và theo dõi thi hành pháp luật trong lĩnh vực điện lực.

Trong lĩnh vực chiến lược, quy hoạch, Cục Điện lực tiếp tục theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện Kế hoạch triển khai Chiến lược phát triển ngành điện Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; kịp thời báo cáo Chính phủ xử lý các kiến nghị của địa phương liên quan đến điều chỉnh Quy hoạch điện và Kế hoạch thực hiện quy hoạch. Công tác giám sát triển khai Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII được tăng cường, nhằm bảo đảm các dự án điện trọng điểm được triển khai đúng tiến độ, hiệu quả.

Đối với phát triển nguồn và lưới điện, Cục Điện lực tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo theo Nghị quyết của Chính phủ; chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo. Đồng thời, tập trung cao độ để thúc đẩy tiến độ các dự án nguồn và lưới điện quan trọng như BOT Vũng Áng 2, Quảng Trạch 1 và các công trình truyền tải trọng điểm, phấn đấu sớm đưa vào vận hành trong đầu năm 2026. Công tác thẩm định thiết kế, nghiệm thu, quyết toán công trình điện tiếp tục được thực hiện nghiêm túc; song song với đó là triển khai các chương trình cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo và vùng sâu, vùng xa.

Trong công tác hệ thống điện và thị trường điện, Cục Điện lực chủ động tham mưu các giải pháp điều hành nhằm bảo đảm cung ứng đủ điện trong năm 2026; tăng cường kiểm tra, giám sát vận hành hệ thống điện và thị trường điện. Trọng tâm là hoàn thành việc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình và điều kiện hình thành, phát triển thị trường điện cạnh tranh; rà soát, điều chỉnh thiết kế thị trường điện các cấp độ; đẩy mạnh triển khai hiệu quả cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), tạo nền tảng cho thị trường bán lẻ điện cạnh tranh vận hành đúng tiến độ.

Về điều hành giá điện, Cục Điện lực tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về giá phát điện, giá dịch vụ điện lực; nghiên cứu, trình lộ trình áp dụng giá bán lẻ điện hai thành phần; thẩm định và trình phê duyệt các loại giá điện, khung giá điện năm 2026, trong đó có khung giá phát điện cho nhà máy điện hạt nhân. Các nhiệm vụ thẩm định giá dịch vụ phụ trợ, truyền tải, điều độ hệ thống và khung giá bán buôn điện tiếp tục được thực hiện theo đúng quy định.

Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn, Cục Điện lực chú trọng công tác nội chính, tài chính kế toán, truyền thông và tổ chức bộ máy. Công tác cung cấp thông tin cho báo chí được thực hiện kịp thời, minh bạch; đồng thời hoàn thiện các chế độ chính sách cho người lao động, xây dựng khung tiêu chí đánh giá cán bộ, phục vụ sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả.

Để hoàn thành nhiệm vụ năm 2026, Cục Điện lực kiến nghị Lãnh đạo Bộ Công Thương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, tăng cường phối hợp giữa các đơn vị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm cho các đơn vị chuyên môn; bố trí nguồn lực cho nghiên cứu chính sách, chuyển đổi số và bổ sung nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực thị trường điện, điện hạt nhân và pháp chế.