Tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học trong trường đại học

Trong bối cảnh ngành công nghiệp đang bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt với yêu cầu cao về nhân lực chất lượng, nhiều cơ sở đào tạo tại Việt Nam đang chuyển hướng mạnh mẽ khi tăng cường đầu tư vào hoạt động nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ trong trường học.

Đây không chỉ là giải pháp giúp thúc đẩy nghiên cứu khoa học công nghệ trong nhà trường mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của tiến trình công nghiệp hoá.

Bởi trên thực tế, việc cho sinh viên tiếp xúc với các hoạt động nghiên cứu khoa học sớm sẽ thúc đẩy các ý tưởng táo bạo nhằm tạo ra các sản phẩm công nghệ mới có tính ứng dụng, thực tiễn cao, làm tiền đề hướng tới ứng dụng vào các ngành, lĩnh vực, đặc biệt là ngành công nghiệp.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, thời gian qua, Đại học Bách khoa Hà Nội cũng đã triển khai nhiều hoạt động theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Về đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội đã có bề dày 70 năm, có đội ngũ giảng viên tiến sĩ đông đảo (1000 người), mạng lưới sinh viên rộng lớn (200.000 người) và nhiều phòng thí nghiệm chuyên ngành.

“Thời gian qua, Đại học Bách khoa Hà Nội đã thu hút nguồn đầu vào rất tốt, mạng lưới sinh viên các ngành công nghiệp, kỹ thuật rất đông và có chất lượng cao. Hiện tại, hoạt động đào tạo của trường cũng đi song hành với các lĩnh vực của ngành Công Thương, vừa phục vụ hoạt động quản lý nhà nước, vừa phục vụ nhu cầu doanh nghiệp trong ngành”, PGS. TS Huỳnh Đăng Chính cho hay.

Để thực hiện hai mục tiêu là nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tao, chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, Đại học Bách khoa Hà Nội cũng chú trọng thực hiện chiến lược quốc tế hoá, tăng cường hợp tác chiến lược với các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI.

Hệ thống các phòng thí nghiệm cũng được đầu tư theo các mức độ từ nhỏ đến lớn đáp ứng nhu cầu đào tạo, giảng dạy và hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên.

Còn tại Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh, theo PGS.TS. Đàm Sao Mai, Phó Hiệu trưởng nhà trường, thời gian qua, trường cũng tập trung vào việc đẩy mạnh các hoạt động khoa học công nghệ, tiến hành số hoá quy trình quản lý, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giảng dạy.

“Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng xu thế phát triển công nghệ, chuyển đổi số toàn cầu. Các sinh viên sẽ được trang bị các kỹ năng cần thiết để khi ra trường có thể đáp ứng yêu cầu công việc”, và PGS.TS. Đàm Sao Mai chia sẻ.

Cũng theo bà Đàm Sao Mai, Đại học công nghiệp TP. HCM đang có 5 nhóm nghiên cứu mạnh và khoảng là 10 nhóm nghiên cứu tiềm năng.  Trong quá trình đào tạo, trường thiết kế nhiều chương trình hướng đến doanh nghiệp và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

“Chúng tôi đã có những chương trình công nghệ cao chuyển giao cho doanh nghiệp như hệ thống thiết bị gắp và đóng bao tự động, robot kiểm tra sản xuất, đào đường ống, các dự án về truy xuất nguồn gốc. Về phòng thí nghiệm, chúng tôi cũng được doanh nghiệp hỗ trợ như phòng thử nghiệm mô phỏng về ô tô điện, các mô hình như Smart Factory, hệ thống lạnh gia dụng do Panasonic tài trợ giúp tăng cường hiệu quả hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học công nghệ”, bà Đàm Sao Mai cho hay.

Mong muốn được kết nối nhiều hơn với doanh nghiệp

Từ thực tế triển khai và nhu cầu thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, hiện này nhiều trường đại học có chung mong muốn được doanh nghiệp đặt hàng nhiều hơn để có các chương trình đào tạo cụ thể hơn, từ số lượng, tiêu chuẩn kỹ năng đến yêu cầu về công nghệ. Điều này sẽ giúp nhà trường định hướng chương trình giảng dạy và nghiên cứu sát nhu cầu, tránh tình trạng sinh viên ra trường phải đào tạo lại.

Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp đồng hành cùng nhà trường thông qua tài trợ thiết bị, chia sẻ dữ liệu sản xuất, tham gia giảng dạy hoặc hướng dẫn đề tài sẽ giúp môi trường học tập trở nên thực tiễn hơn. Nhiều trường cũng đề xuất mở rộng các dự án nghiên cứu khoa học công nghệ chung với doanh nghiệp để không chỉ giải quyết bài toán nhân lực mà còn tạo ra sản phẩm công nghệ mới phục vụ ngành công nghiệp.

Nói về vấn đề này, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính cho rằng, Đại học Bách khoa Hà Nội cũng rất mong được doanh nghiệp giao các bài toán lớn, đầu bài lớn, cơ chế đặt hàng liên quan tới năng lượng, tự động hoá, AI, hoá chất, bán dẫn để tạo ra những sản phẩm sát với yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp phát triển.

“Mọi hoạt động liên quan đến đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu, và đồng sáng tạo đều phải xuất phát từ nhu cầu của doanh nghiệp. Các hoạt động nghiên cứu cần tập trung vào việc tạo ra sản phẩm công nghệ hữu ích ngay lập tức. Khi giải quyết các bài toán lớn, nghiên cứu phải giúp doanh nghiệp đổi mới hoặc đầu tư công nghệ một cách hiệu quả. Hoạt động khoa học công nghệ phải hướng tới việc tạo ra sản phẩm có thể bán được cho doanh nghiệp, chứ không chỉ dừng lại ở bài báo khoa học hay mục tiêu đào tạo”, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính cho hay.

Ở góc độ Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, bà Đàm Sao Mai cho rằng, ngoài việc chủ động tìm kiếm, kết nối đối tác, các trường cũng mong muốn nhận được sự hỗ trợ nhiều hơn từ các Bộ, ngành, cơ quan liên quan trong việc xây dựng một hệ sinh thái kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nhân lực cũng tư nghiên cứu, phát triển các sản phẩm mang tính ứng dụng thực tiễn cao.

Có thể thấy, mô hình hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp đang trở thành xu hướng tất yếu để nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp. Khi nhà trường chủ động gắn kết với doanh nghiệp, vừa nghiên cứu vừa đào tạo theo đơn đặt hàng, kết quả mang lại là nguồn nhân lực không chỉ đủ về số lượng, chuẩn về chất lượng mà còn bắt nhịp nhanh với yêu cầu sản xuất, kinh doanh của thời đại mới.

 Phong Lâm