Ông Donald Trump là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố. Ảnh: Reuters.
Với việc ông Trump bị truy tố và có liên quan tới hàng loạt vụ án hình sự khác, nhiều người có thể nghĩ vận may chính trị của cựu tổng thống đang bị đe dọa.
Dù vậy, nhiều quan chức đảng Cộng hòa có vẻ vẫn do dự công kích ông Trump. Kết quả thăm dò cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông Trump ngồi vào ghế ứng viên tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa vào năm 2024 vẫn cao.
Điều này khiến CNN đặt câu hỏi "Chuyện gì đang xảy ra?". Rõ ràng, nước Mỹ đang ở trong tình huống chưa có tiền lệ, và nền chính trị Mỹ có thể thay đổi sau bản cáo trạng nhắm vào cựu tổng thống.
Tin cuộc điều tra mang "động cơ chính trị"
Các cuộc thăm dò gần đây từ Fox News, Đại học Monmouth và Đại học Quinnipiac cho thấy triển vọng của ông Trump trong đảng Cộng hòa tại bầu cử sơ bộ được cải thiện.
Ông Trump đều dẫn trước với 2 con số vào tháng 3, tăng 12 điểm % kể từ tháng 2 so với đối thủ gần nhất là Thống đốc Florida Ron DeSantis - người chưa chính thức công bố ý định tranh cử tổng thống.
Theo thăm dò công bố vào tuần trước của Quinnipiac, chỉ 18% cử tri của đảng Cộng hòa nghĩ những cáo buộc trong vụ dùng tiền "bịt miệng" chống lại ông Trump rất nghiêm trọng hoặc có phần nghiêm trọng. 53% tin điều này không nghiêm trọng.
Dù bản cáo trạng được công bố gần đây thay đổi một số quan điểm, điều này không ảnh hưởng quá nhiều.
Trong cùng thăm dò của Quinnipiac, hầu hết thành viên đảng Cộng hòa tin người đưa ra cáo buộc mang tính thiên vị. 93% đảng viên Cộng hòa nghĩ vụ truy tố chủ yếu mang động cơ chính trị và 63% cử tri nói chung cũng có suy nghĩ này.
Trên thực tế, đảng viên Cộng hòa về tổng thể dường như đều có quan điểm tích cực với ông Trump. Theo thăm dò do Đại học Marist công bố vào tuần trước, 55% cử tri nói chung tin tất cả vụ điều tra cựu tổng thống là công bằng, trong khi con số này là 18% với đảng viên Cộng hòa và 14% với những cử tri từng chọn ông Trump vào năm 2020.
Hầu hết (80% là thành viên đảng Cộng hòa và 84% cử tri chọn ông Trump năm 2020) tin động thái điều tra là "cuộc săn phù thủy".
Ngoài vụ án ở New York, các khảo sát cũng cho thấy đa số đảng viên Cộng hòa được hỏi tin ông Trump không có tội trong nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020.
Khả năng thắng cử không quan trọng nhất
Tuy nhiên, việc nhóm ủng hộ đảng Cộng hòa tin các vụ điều tra mang động cơ chính trị chỉ là một phần bức tranh lớn. Một mảnh ghép khác là cách đảng Cộng hòa nhìn ông Trump trong bối cảnh rộng hơn.
Nhiều thành viên đảng Cộng hòa có thể tin ông Trump vô tội, nhưng họ cũng nghĩ các vấn đề pháp lý sẽ tác động tới cựu tổng thống trong tổng tuyển cử. Suy cho cùng, hầu hết cử tri tin các cuộc điều tra là công bằng.
Dẫu vậy, nhiều cuộc khảo sát tiết lộ rằng với các cử tri đảng Cộng hòa, họ ưu tiên lựa chọn ứng viên cùng quan điểm trong các chương trình nghị sự, thay vì ứng viên có khả năng thắng cử.
Trong thăm dò gần đây của CNN/SSRS, chỉ có 41% thành viên đảng Cộng hòa và cử tri độc lập nghiêng về đảng Cộng hòa sẽ chọn ứng viên có thể đánh bại ông Biden.
Nhóm ủng hộ ông Trump cũng có quan điểm tương tự. 61% cho biết ứng viên có khả năng cùng chung quan điểm quan trọng hơn khả năng được bầu, trong khi có 39% không đồng tình ý kiến này.
Nhóm ủng hộ đảng Cộng hòa yêu thích ứng viên tổng thống có chung quan điểm với họ hơn là người có khả năng đắc cử. Ảnh: Reuters.
Đây là sự khác biệt lớn so với diễn biến trong bầu cử sơ bộ năm 2020 của đảng Dân chủ. Đến tháng 3/2020, 73% người ủng hộ ông Biden được hỏi nói họ ưu tiên chọn người có khả năng đắc cử tổng thống.
Do đó, với cử tri đảng Dân chủ, họ nhìn ông Biden theo hướng cần phải là ứng viên có thể thắng cử, trong khi đảng Cộng hòa không nhìn ông Trump theo cách này.
Đây có thể là lý do ông Trump vẫn dẫn đầu, mặc dù đa số đảng Cộng hòa tin những ứng viên tiềm năng khác có khả năng cao đánh bại ông Trump hơn.
Theo thăm dò của Marist từ tháng 2, 54% thành viên đảng Cộng hòa nghĩ một ứng viên khác - không phải ông Trump - sẽ mang lại cho đảng cơ hội tốt nhất giành lại Nhà Trắng vào năm 2024.
Chưa chắc cử tri đảng Cộng hòa đã tính toán sai lầm trong đợt bầu cử tới. Ông Trump đã dẫn trước ông Biden trong nhiều cuộc thăm dò về tổng tuyển cử năm 2024, so với khi cựu tổng thống hoàn toàn bị vượt mặt vào năm 2020.
Câu hỏi lớn sắp tới là điều gì sẽ xảy ra khi ông Trump bị truy tố? Liệu đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục gắn bó với cựu tổng thống? Liệu yếu tố khả năng đắc cử có trở nên quan trọng hơn với nhóm ủng hộ đảng Cộng hòa không, nếu tỷ lệ ủng hộ ông Trump suy giảm đáng kể so với ông Biden trong các cuộc thăm dò tới?
Dù hiện tại chưa có lời giải đáp, CNN cho rằng từ những phân tích trên, môi trường chính trị Mỹ không ảnh hưởng gì tới ông Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa.
