Sớm thể chế ưu đãi thuế theo tinh thần Nghị quyết 68

Thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 68 để hỗ trợ kinh tế tư nhân

Tại phiên thảo luận sáng 12/5 về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi, nhiều đại biểu Quốc hội đã đưa ra những kiến nghị sâu sắc nhằm hoàn thiện chính sách thuế theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp thực chất, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, khơi thông nguồn lực cho đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Các đại biểu không chỉ bày tỏ đồng tình với tinh thần chung của dự luật mà còn thẳng thắn chỉ ra những nội dung cần điều chỉnh, bổ sung và đề xuất thời điểm áp dụng phù hợp hơn với thực tiễn.

Đại biểu Phan Đức Hiếu (Đoàn Thái Bình) nhấn mạnh rằng, bối cảnh hiện nay có nhiều thay đổi lớn, đặc biệt là sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Theo Đại biểu Phan Đức Hiếu, dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cần thể chế hóa ngay và đầy đủ tinh thần của Nghị quyết này. Đại biểu Phan Đức Hiếu đề xuất bổ sung hai nhóm nội dung chính vào dự luật.

Một là nhóm chính sách miễn và giảm thuế, cụ thể là miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong ba năm đầu thành lập cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, miễn thuế cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và miễn thuế cho khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần tại các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Hai là nhóm chi phí được trừ liên quan đến hoạt động nghiên cứu phát triển và đổi mới công nghệ. Theo đại biểu Phan Đức Hiếu, cần cho phép tính vào chi phí hợp lý mức chi cho đào tạo lại nhân lực, chi phí nghiên cứu phát triển với tỷ lệ gấp đôi chi phí thực tế, và các khoản đầu tư mua sắm máy móc thiết bị phục vụ đổi mới công nghệ. Đây đều là những nội dung đã được nêu rõ trong Nghị quyết 68, không cần tiếp tục nghiên cứu mà chỉ cần thể chế hóa kịp thời.

Về hiệu lực thi hành, đại biểu Phan Đức Hiếu cho rằng luật nên có hiệu lực chung từ ngày 1 tháng 10 năm 2025 như dự thảo, nhưng những chính sách có lợi cho doanh nghiệp như miễn giảm thuế và khấu trừ chi phí nên được áp dụng từ đầu năm 2025. Điều này phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cho phép áp dụng hồi tố với những chính sách tích cực. Việc này không chỉ mang lại tác động tâm lý tích cực mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ngay trong năm 2025.

Đổi mới sáng tạo cần chính sách thuế kịp thời và công bằng

Đại biểu Lã Thanh Tân (Đoàn Hải Phòng) đồng tình với các nội dung trong dự thảo luật, đặc biệt đánh giá cao việc thể chế hóa Nghị quyết số 57, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đại biểu Lã Thanh Tân nhấn mạnh đến quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản thu nhập từ hoạt động đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như khoản tài trợ nhận được để sử dụng cho các hoạt động này. Cùng với đó, đại biểu Lã Thanh Tân đánh giá cao việc dự thảo luật cho phép doanh nghiệp tài trợ được trừ chi phí tài trợ vào thu nhập tính thuế và cho rằng chính sách này nên được mở rộng, áp dụng cho cả doanh nghiệp tài trợ và doanh nghiệp nhận tài trợ, không phân biệt có hay không có quan hệ liên kết.

Về thời gian được miễn thuế, đại biểu Lã Thanh Tân đồng tình với đề xuất của Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai, Đoàn Hà Nội rằng nên cân nhắc kéo dài thời hạn hưởng ưu đãi thuế đến 5 năm. Đồng thời, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị Chính phủ sớm ban hành các quy định hướng dẫn thi hành đầy đủ để tránh việc lợi dụng chính sách miễn thuế nhằm chuyển giá hoặc chuyển lợi nhuận giữa các doanh nghiệp có quan hệ liên kết.

Liên quan đến hiệu lực thi hành, đại biểu Lã Thanh Tân cho rằng cần thống nhất thời điểm áp dụng luật từ ngày 1 tháng 10 năm 2025 để phù hợp với hiệu lực của Luật Doanh nghiệp sửa đổi. Việc đồng bộ hóa thời điểm hiệu lực sẽ giúp doanh nghiệp thuận tiện trong thực hiện và đảm bảo tính nhất quán của hệ thống pháp luật.

Chính sách thuế cần bình đẳng giữa công lập và ngoài công lập

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (Đoàn Phú Thọ) nhất trí với báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời nêu một số ý kiến cụ thể để hoàn thiện dự thảo luật. Về chính sách miễn thuế, đại biểu Nguyễn Thành Nam cho rằng quy định tại khoản 14 Điều 4 của dự thảo luật chỉ miễn thuế cho các đơn vị sự nghiệp công lập là chưa đầy đủ và chưa phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 19. Theo đại biểu Nguyễn Thành Nam, cần mở rộng chính sách miễn thuế cho cả các tổ chức, doanh nghiệp ngoài công lập đang cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản thiết yếu.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam lập luận rằng, nếu chỉ ưu đãi thuế cho đơn vị công lập sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng, làm giảm động lực xã hội hóa, đồng thời cản trở quá trình chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần. Bên cạnh đó, doanh nghiệp ngoài công lập không được hưởng ưu đãi thuế sẽ gặp khó khăn trong cạnh tranh với các đơn vị sự nghiệp công lập vốn có nhiều lợi thế về vị trí, cơ sở vật chất.

Về ưu đãi thuế tại chương ba của dự thảo luật, Đại biểu Nguyễn Thành Nam cho rằng vẫn còn nhiều chính sách ưu đãi thuế đang nằm trong các luật khác chưa được tích hợp đầy đủ vào Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Cụ thể là các quy định ưu đãi trong Luật Dược, Luật Hóa chất và dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số. Đại biểu Nguyễn Thành Nam đề nghị cần rà soát lại toàn bộ hệ thống pháp luật có liên quan để đưa các chính sách ưu đãi thuế vào dự luật lần này nhằm đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất.

Đối với quy định về Quỹ phát triển khoa học và công nghệ tại Điều 17, Đại biểu Nguyễn Thành Nam kiến nghị nên giữ nội dung này trong Luật Khoa học và công nghệ thay vì quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi. Việc tách bạch chức năng điều chỉnh giữa các luật chuyên ngành sẽ giúp đảm bảo tính thống nhất và đúng bản chất của từng đạo luật.